Moździerz ciekawostki, historia tego naczynia. Najważniejsze informacje, które warto znać

Co to jest moździerz

Moździerz, to bardzo ciężkie naczynie mosiężne, które posiada tłuczek. Służy ono do ręcznego rozdrabniania i ucierania różnych substancji używanych w kuchni i kosmetologii. Celtowie używali moździerzy wykonanych z lekkiego drewna, w celu ścierania na drobny pyłek suszonych ziół. Wykonywali z nich preparaty lecznicze oraz magiczne mikstury. Moździerz jest też znany we współczesnym świecie.

Rodzaje moździerzy i pani Jolanta

Zdarzało się, że to naczynie wykonywano z kamienia. W regionie świętokrzyskim nosiło nazwę kamienioka kuchennego. Praca z moździerzem polegała na rozgniataniu i ucieraniu tego, co w niego włożono. Część robocza trzonka do dziś jest zaokrąglona, aby dokładniej stykała się z powierzchnią naczynia.

Podczas rozcierania trzeba było uważać, bo uderzanie tłuczkiem w dno bardzo twardego moździerza było raczej niewskazane, gdyż mógł się zdeformować.

W Suchedniowie (woj. świętokrzyskie) przed wojną była rodzina wyrabiająca moździerze, zwyczajowo nazywane „tłukami”. Pani Jolanta Derowiczowa z Berezeowa była właścicielką niewielkiego domu uciech, w którym panienki w nim pracujące nazywano „tłuczkami”, a panią Jolantę nazywano „moździerzem”.

“Mamy” prowadzące domy publiczne o młodych „damach” mówiły, że są płaskie jak tłuk w głębokim moździerzu.

Celtowie i moździerze

Moździerze płytkie służą głównie do rozdrabniania przypraw i niektórych substancji kosmetycznych na miazgę. W historii Celtów możemy wyczytać, że z braku moździerza podobne czynności Celtowie wykonywali kładąc potrzebne im zioła pomiędzy dwa kamienie. Obcierając jednym kamieniem o drugi, uzyskiwali utarty na proszek potrzebny im specyfik. Jednak wraz z obcieraniem kamienia o kamień, do utartych ziół dostawały się niepożądane okruszki kamienne. Dlatego lepiej było do takich czynności używać wygładzonego naczynia.

W moździerzu można wszelkie składniki nie tylko ucierać, ale też tłuc. Tłuczek w innym rodzaju moździerza ma dłuższy i pewniejszy uchwyt, a jego część robocza jest płaska.

Podobno wygląd główki tłuczka moździerzowego, także wymyślili Celtowie. Dzięki takiej główce lepiej uzyskiwali drobiny ucieranych ziół, potrzebne do wytworzenia potrzebnych im mikstur.

Na zakończenie

Świat idzie do przodu, dziś mało kto ma ochotę siedzieć i mozolnie rozcierać moździerzem zioła na proszek. Słowo moździerz częściej kojarzy się już nie z naczyniem, lecz z rodzajem broni. Moździerz to coś w rodzaju działa, które kiedyś nazywano miotaczem i był znany już w średniowieczu. Pociski strzela wysoko, pod ostrym kątem, z lufą skierowaną ku górze.

Moździerz ciekawostki i zdjęcie: (c) Agnieszka Gałka / Anegdoty.pl

Zobacz też:
> Ciekawostki o gotowaniu