Najkrótsze formy literackie ciekawostki. Fraszki, limeryki, facecje, figliki

Fraszka

1) Krótki utwór liryczny, zwykle rymowany lub wierszowany, o różnorodnej tematyce, często humorystycznej lub satyrycznej. Często kończy się wyraźną puentą.

2) Słowo pochodzi z języka włoskiego frasca i oznacza: gałązka, drobiazg, bagatela, błahostka).

3) Fraszki pisano już w starożytności. Początkowo były to krótkie napisy na kamieniach nagrobnych (epitafia) i przedmiotach codziennego użytku.

4) Autorami fraszek było wielu znanych polskich poetów, między innymi Jan Kochanowski i Wacław Potocki, a w literaturze współczesnej Julian Tuwim czy Jan Sztaudynger.

5) Fraszkę do literatury polskiej wprowadził Jan Kochanowski (1530-1584). Zachowało się blisko 500 jego fraszek. To on jest autorem słowa fraszka.

> Jan Kochanowski ciekawostki

Limeryk

1) Nazwa pochodzi od nazwy irlandzkiego miasta Limerick. Limeryki tworzono tam w XVIII w.

2) Limeryki do literatury pod koniec XIX wieku wprowadził je Edward Lear (1812-1888) – angielski poeta i rysownik-karykaturzysta.

4) To krótki, pięciowersowy utwór o charakterze humorystycznym (groteskowym, często nonsensownym). Pierwszy i drugi wers rymuje siez piątym (ten zwykle jest puentą, zaskakującym i żartobliwym podsumowaniem poprzednich wersów), a trzeci z czwartym.

4) Niektórzy twierdzą, że limeryk, to rymowana anegdota.

Epigram, epigramat

1) W tłumaczeniu z języka starogreckiego: inskrypcja. Jest to krótki utwór poetycki w formie aforyzmu.

2) W starożytnej Grecji epigramy umieszczano na grobach i pomnikach. Epigramy, to utwory krótkie, najczęściej dwuwierszowe.

Figlik

1) Polski gatunek literacki stworzony przez Mikołaja Reja (1505-1569), rodzaj epigramatu.

2) Jest to krótki utwór wierszowany, przedstawiającymi sytuację z życia dworskiego lub szlacheckiego, w sposób komiczny lub satyryczny.

3) Figliki po raz pierwszy pojawiły się w piątej części drugiego wydania “Żwierzyńca” M.Reja (podtytuł: Przypowieści przypadłe inaczej Figliki albo rozlicznych ludzi przypadki dworskie[…]).

Facecja

1) Jest to krótkie opowiadanie, w formie pisanej lub ustnej, o żartobliwej treści. Zakończone jest dowcipną pointą i nie zawiera składników umoralniających czy satyrycznych.

2) Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa facetia – czyli żart, dowcip.

3) Facecje w formie przekazywanej ustnie istniały w starożytności. Z czasem zaczęły trafiać do literatury. Autorami facecji byli m.in. Valerius Maximus, Plutarch i Diogenes.

4) Facecjami zajął się naukowo i teoretycznie Marek Tulliusz Cyceron (106 p.n.e. – 43 p.n.e.), uważany za jedną z najważniejszych postaci w dziejach światowej literatury.

5) Facecje tworzone były w średniowieczu, a ich rozkwit nastąpił w renesansie. Tworzyli je wtedy m.in. Giovanni Boccaccio, Gian Francesco Braccolini (Poggio), Lodovico Domenichi oraz Heinrich Bebel.

6) Facecje pojawiły się w Polsce w XVI wieku. Ukazał się wtedy anonimowy zbiór “Facecje polskie”. W XVII w. tworzono tzw. facecje sowizdrzalskie.

Najkrótsze formy literackie: (c) Anegdoty.pl

Zobacz też:
> Anegdoty o pisarzach zagranicznych
> Anegdoty historyczne