Sztuka cyfrowa to w uproszczeniu każdy przejaw artystycznej twórczości stworzony przy użyciu mediów elektronicznych, takich jak oprogramowanie komputerowe. Prace te można tworzyć przy użyciu prostych zasobów, takich jak telefony komórkowe lub bardziej złożonych technologii, które pozwalają na tworzenie dużych i efektownych dzieł, na przykład immersyjnych wystaw. 

Sztuka cyfrowa objawia się praktycznie we wszystkich kreatywnych technologiach i rozwiązaniach, od fotografii i wideo po muzykę, rzeźbę i pewne eksperymenty w literaturze. A nawet można pod tę kategorię podciągnąć gry wideo i hazardowe, na przykład te dostępne w kasynie online Mr Bet. Jest to bowiem w istocie koncepcja ekspresji artystycznej realizowanej za pośrednictwem komputera. Inaczej mówiąc, sztuka cyfrowa zbudowana z procesów cyfrowych, przy pomocy programów i oprogramowania przeznaczonego do tego typu prac. Jest to bez wątpienia medium intrygujące, wymagające i urzekające. 

Czym jest sztuka cyfrowa?

Istnieje kilka definicji tego pojęcia, można jednak powiedzieć, że sztuka cyfrowa obejmuje wszelkie przejawy artystyczne realizowane za pomocą środków elektronicznych — komputerów, smartfonów i tym podobnych. Tego typu zastosowania artystyczne można eksponować zarówno w mediach wirtualnych, jak i tradycyjnych. Przykładami przejawów artystycznych są grafika internetowa, ilustracje cyfrowe, muzyka komputerowa, techniki mapowania wideo i inne rozwiązania oparte o nowoczesne technologie.

Jak powstała ta odmiana twórczości?

Sztuka cyfrowa stała się możliwa dzięki pojawieniu się form sztuki współczesnej, które w okresie powojennym zaczęły zyskiwać na sile, zrywając związek z tradycjami i sztywnymi zasadami ruchu modernistycznego, który z kolei wyparł akademickie szkoły artystyczne. Ewolucja technik i wsparcia w coraz większym stopniu wskazywała na elastyczne, innowacyjne formy sztuki, które przekraczały ugruntowane bariery. Wraz z pojawieniem się pierwszych komputerów o kolosalnych wymiarach i minimalnej mocy obliczeniowej, przed awangardowymi artystami otworzyła się nowa przestrzeń eksperymentów.

Jednym z takich innowatorów był Niemiec Frieder Nake, który za pomocą algorytmu i komputera zinterpretował matematycznie obraz „Autostrada i boczne drogi” Paula Klee, przenosząc wynik na tabelę kreślarską.

Już w 1967 roku dwóch inżynierów komputerowych z Bell Labs użyło komputerowej karty dziurkowanej do przetłumaczenia wykonanej fotografii na język ASCII. Rezultatem była praca „Akt”, która zyskała rozgłos w najważniejszych ówczesnych czasopismach.

Uważana za jeden z aspektów sztuki współczesnej, sztuka cyfrowa ewoluuje wraz z postępem technologii. Swoją nazwę zyskała w latach 80-tych, a jednym z jej prekursorów był muzyk Pierre Henry, który przeprowadził wiele eksperymentów dźwiękowych wytwarzanych za pomocą sprzętu elektronicznego.

Kolejnym ważnym nazwiskiem w powstaniu tego typu sztuki był Brytyjczyk Harold Cohen, twórca elektronicznego systemu AARON, zaprogramowanego do samodzielnego tworzenia obrazów. Artysta wymyślił ten system w latach 70., jednak dopiero w latach 80. stworzył bardziej wyszukane obrazy.

Przeskoczmy teraz do lat 80. ubiegłego wieku. Andy Warhol, geniusz pop-artu, został zatrudniony przez firmę Commodore do wypromowania komputera Amiga, jednego z pierwszych w pełni multimedialnych i nowoczesnych modeli wyprodukowanych na dużą skalę. Artysta ten użył go do przeprowadzenia serii 28 eksperymentów artystycznych.

Obecnie sztuka cyfrowa rozwinęła się w zakresie technik interaktywnych, zapraszając widza również do wzięcia udziału w dziele, jak w instalacji „Zdrada sanktuarium” lub na ścianach pokrytych kodami QR w rosyjskiej strefie Biennale w Wenecji w 2012.

Pojęcie sztuki cyfrowej obejmuje różnorodne przejawy artystyczne realizowane za pomocą mediów elektronicznych, ze szczególnym uwzględnieniem m.in. komputerów, tabletów, smartfonów.

Sztuki cyfrowe można jednak stosować w różnych środowiskach mediów wirtualnych. Na przykład Ty też masz możliwość realizowania pewnych przejawów artystycznych za pośrednictwem sieci społecznościowych i komunikatorów, w Internecie, i nawet o tym nie wiesz. Wystarczy wspomnieć o ręcznie tworzonych żartobliwych grafikach, tak zwanych memach. One także mogą być potraktowane jako forma sztuki cyfrowej. Zobaczmy także kilka innych przykładów i popularnych dziedzin sztuki cyfrowej:

• Cyfrowa rzeźba. Zwana także modelowaniem 3D, powstaje przy użyciu oprogramowania tworzącego obrazy, które wydają się mieć wysokość, szerokość i głębokość. Istnieje także możliwość zmaterializowania wcześniej wirtualnej rzeźby za pomocą maszyn drukujących 3D.
• Mapowanie wideo. Jest to technika projekcji wideo na dużych, wybranych wcześniej powierzchniach. Polega na mapowaniu miejsca i wyświetlaniu obrazów zaprojektowanych specjalnie dla tych lokalizacji. Zwykle odbywa się to przy ważnych zabytkach. Do organizowania wciągających wystaw wielkich artystów wykorzystuje się również mapowanie wideo.
• Malarstwo, rysunek i ilustracja cyfrowa. Możliwości tworzenia sztuk wizualnych za pomocą środków elektronicznych jest wiele. Przy użyciu specjalnego oprogramowania prace te często wykonywane są przy użyciu tabletów graficznych.
• Animacja cyfrowa. Wszystkie produkowane dziś kreskówki powstają przy użyciu technologii komputerowej. Rysunki i ruchy tworzone są przy użyciu zaawansowanych programów i są powszechnie stosowane w kinie i reklamie.
• Pixelart (dosłownie „sztuka pikselowa”). Jest to rodzaj obrazu tworzonego przy użyciu pikseli, czyli małych elektronicznych kropek, z których składa się obraz. Kropki te są kratkowane, co daje bardzo charakterystyczny efekt, zwany „pikselowaniem”. Gotowe dzieła przypominają proste grafiki z epoki komputerów ośmiobitowych.

Jaki jest profil artysty cyfrowego?

Przeciętny artysta cyfrowy jest młodą osobą podążającą za najnowszymi innowacjami technologicznymi i ruchami na rynku oraz w sztuce światowej. Zarówno tutaj, jak i na całym świecie jest to wciąż zawód zdominowany przez mężczyzn, choć kobiety coraz częściej zyskują należne im miejsce. 

Teraz już wiesz dobrze, czym jest sztuka cyfrowa, jak możliwe było jej powstanie, jak ewoluowała w ostatnich dziesięcioleciach i jakie będą trendy w najbliższej przyszłości.

1161 / zawsz

Zobacz też:
> Sterowniki Windows 10